Tijdschrift / BUITENLAND
Koffie en vrede
Gewapend met koffie gaan ze 's nachts op pad om contact te leggen met de bendeleiders die elke avond hun wijk bewaken in Ambon-stad.
De jongeren van vredesbeweging Kopi Badati - kopi betekent koffie, badati staat voor gezamenlijk - op het Indonesische eiland Ambon komen zo in contact met zowel christelijke als islamitische inwoners en proberen een informatiepunt te zijn in onrustige tijden.
Dit moet 's nachts; overdag houden de bendeleiders geen wacht en zijn ze moeilijker te vinden. Ipeh Alaydrus, journalist en lid van Kopi Badati, gaat dan al haar contacten langs en probeert feiten over oplaaiend geweld van beide kanten te checken. Die informatie speelt ze via Facebook en sms door naar de verschillende gemeenschappen op Ambon.
Sinds vorig najaar voor de zoveelste keer rellen uitbraken tussen christenen en moslims op Ambon, worden sociale media ingezet om verspreiding van het geweld te voorkomen. Alaydrus vormt met zo'n zeven andere jongeren van Kopi Badati de socialemediagroep. Zij willen rust creeren, en dat lukt. Bijvoorbeeld toen in december een christelijke buschauffeur werd vermoord in een islamitische wijk. Per sms en sociale media kon Kopi Badati snel de juiste informatie verspreiden om zo veel mogelijk geruchten tegen te gaan.
'Het conflict werd inzichtelijk gemaakt, meer transparant', zegt Ephraim Patty, student talen en culturen van Indonesie aan de Universiteit Leiden. Patty bezocht de jongeren en leerde over hun werkwijze. Nu wil hij afstuderen op de rol van religie na de burgeroorlog op de Molukken.
Heilige oorlog
De heilige oorlog tussen moslims en christenen op de Molukken, een eilandengroep in het oosten van Indonesie, brak uit in 1999. Ondanks dat er drie jaar later een vredesakkoord kwam, is er nog steeds veel geweld. 'Toen deden veel opruiende verhalen de ronde, maar niemand wist welke klopten', zegt Patty.
'Door internet zijn de feiten beter te checken.' Kopi Badati bestaat uit zo'n 150 jongeren, die tijdens de eerste onlusten nog kind waren. 'Ze willen zoiets niet meer meemaken', zegt Patty. 'Ze zijn veelal slim en opgeleid en willen anderen betrekken bij het bewaken van de vrede.'
Alaydrus, 25 jaar, is zo'n jongere. Met een islamitische vader en christelijke moeder groeide ze op met het idee dat religieuze verschillen er niet toe deden. Toen op haar elfde de onlusten uitbraken, werd duidelijk dat niet iedereen er zo over dacht.
Tijdens haar studie landbouwkunde verdiepte ze zich in de conflicten en ontdekte dat door onwetendheid mensen tegen elkaar op zijn gezet. 'Sinds 1999 zijn de Molukkers gevoelig voor opruiende informatie.' Met Kopi Badati hoopt ze te kunnen helpen om escalaties in de toekomst te voorkomen. 'Het wordt lang en hard werken om weer een stabiele samenleving te krijgen, maar ik heb goede hoop voor de nieuwe generatie Molukkers.'