Boek / Encyclopedisch Jaarboek 2012
Het jaar in woord en beeld
Een overzicht van de hoogtepunten binnen de Nederlandse jazz voor het Encyclopedisch Jaarboek 2012.
De VPRO/Boy Edgar Prijs 2011, de belangrijkste prijs in Nederland op het gebied van jazz en geïmproviseerde muziek ging naar jazzsaxofonist Ferdinand Povel. Volgens de jury is Povel een verfijnd stylist die een aanstekend breed geluid koppelt aan een vloeiende melodieuze manier van soleren. Zijn werk is toegankelijk zonder aan avontuurlijkheid in te boeten. De prijs wordt jaarlijks toegekend aan een musicus die zich onderscheidt door zijn/haar actieve, initiërende en oorspronkelijke rol.
Saxofoniste Tineke Postma is de winnaar van de Edison in de categorie Jazz Nationaal. Volgens de jury toont Postma met haar in 2011 verschenen album The Dawn Of Light aan dat ze haar eigen stijl steeds duidelijker ontwikkelt. Haar begeleiders Marc van Roon, Frans van der Hoeven en Martijn Vink krijgen veel ruimte op het album en gezamenlijk vormen ze een sterk kwartet.
Saxofonist Piet Noordijk is 79-jarige leeftijd overleden. Noordijk was een pleitbezorger van de naoorlogse bebop in Nederland. Hij speelde onder meer in The Ramblers en in het Metropole Orkest. Hij won verschillende prijzen waaronder een Edison, een Blijvend Applaus Prijs voor zijn gehele oeuvre en in 1997 werd de muzikant benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Ook een van Nederlands eerste moderne jazzpianisten Frans Elsen liet in 2011 het leven. Vanaf de jaren zeventig speelde hij een belangrijke rol in de ontwikkeling van het jazzonderwijs aan de Nederlandse conservatoria.
Het Utrechtse SJU Jazzpodium heeft in juni per direct haar deuren moeten sluiten. Door het wegvallen van subsidie en een verhoogde huur kwam er te veel druk op de organisatie te staan. Ook Nederlands oudste jazzcafé Dizzy, in Rotterdam, moest door faillissement in juli de deuren sluiten. Een paar maand later, in september, werd echter in de Maasstad een nieuw jazzpodium geopend, Bird genaamd.
Clemens van der Feen (winnaar van onder meer de Capbreton Bass Enounter in Frankrijk) en Castel/van Damme Quartet (winnaar van de Dutch Jazz Competition 2010) zijn dit jaar verkozen tot Young Vips 2011. Elk jaar kiezen de programmeurs van de Vereniging van Jazz en Improvisatiemuziek Podia (VIP) twee jonge musici uit om als Young Vips een tournee te maken door Nederland.
Bijzonder in 2011 was de uitreiking van de Jazz Media Award. Waar de prijs normaliter naar een journalist of een organisatie gaat die jazz onder de aandacht brengt werd de prijs dit jaar uitgereikt aan het VPRO-programma Vrije Geluiden. Volgens de jury heeft het programma een vakkundige redactie en geeft het veel Nederlandse jazzmusici de gelegenheid zich optimaal te presenteren.
Jazzzangeres Rita Reys is in november geridderd in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Ze krijgt die onderscheiding voor haar bijdrage aan de jazzmuziek in Nederland. De 86-jarige zangeres staat al zeventig jaar op het podium. De onderscheiding Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw wordt uitgereikt aan mensen met een buitengewone prestatie op het gebied van kunst, wetenschap, sport of muziek.
North Sea Jazz pakte dit jaar op een bijzondere manier uit met drie nachtconcerten van Prince, op alle dagen een. Altsaxofonist en basgitarist Dirk Bruinsma won tijdens het festival de MCN Compositieopdracht North Sea Jazz. Hij speelde met zijn nieuwe band Pumporgan, onder meer met de veel belovende jongere artiesten Onno Govaert en Jasper Stadhouders de compositie Hijinks & Jitters.
NTR Radio 6 Soul & Jazz & Muziek Centrum Nederland organiseerden in 2011 Get Your Jazz on Stage!, een wedstrijd om jong jazztalent op de grotere (pop)podia te krijgen. De 19-jarige Doeshka Vrede werd de winnaar. Volgens de jury is de zangeres het meest creatief en onderscheidend geweest in haar strijd om de media en het publiek te overtuigen dat haar jazz thuishoort op een poppodium.