Boek / Encyclopedisch Jaarboek 2013
Het jaar in woord en beeld
Een overzicht van de hoogtepunten binnen de Nederlandse jazz voor het Encyclopedisch Jaarboek 2013.
De VPRO/Boy Edgar Prijs 2012, de belangrijkste prijs in Nederland op het gebied van jazz en geïmproviseerde muziek ging naar jazzsaxofonist Yuri Honing. Volgens de jury getuigt Honing van een ‘grote muzikaliteit, vakmanschap en ambachtelijkheid’ en hij is op een ‘creatieve en inventieve manier grensverleggend en grensoverschrijdend met zijn vak bezig’. Honing wordt door de jury gezien als een ‘veroorzaker’ omdat hij ideeën realiseert die de basis vormen van nieuwe tradities.
Saxofonist Bart Wirtz won de Edison Jazzism Publieksprijs. Zijn album iDreamer nam Wirtz op in New York en hij werkte hiervoor samen met artiesten als trompettist Nicholas Payton, pianist Xavier Davis en drummer Kendrick Scott, lid van de formatie van Herbie Hancock. De Edison Jazz Nationaal ging naar Martin Fondse en zijn album Testimoni, wat hij samen met Eric Vloeimans opnam. Volgens de jury is Testimoni een project waarin ‘hedendaags gecomponeerde en geïmproviseerde muziek op een fascinerende manier is gecombineerd tot een boeiende muzikale ervaring.’
Pianist, trompettist, componist en bandleider Rob Pronk overleed op 6 juli in het Duitse München op 84-jarige leeftijd. Pronk geldt als een belangrijk grondlegger van de moderne jazz in Nederland en was gedurende twintig jaar gastdirigent bij het Metropole Orkest. Hij schreef in die periode twaalfhonderd arrangementen. Op 1 september verloor Nederland een andere bijzondere naam uit de jazz, Sean Bergin. Hij speelde onder meer tenor- en altsaxofoon, maar ook ukelele en concertina. Naast zijn eigen band MOB (My Own Band) speelde hij met vrijwel iedereen uit de Nederlandse jazzscène. Bergin werd 64 jaar.
John Dikeman & Cactus Truck en het Iman Spaargaren Quartet werden verkozen tot YoungVIPS 2012. Voor dit jaarlijks evenement worden twee jonge musici uitgekozen om als Young Vips een tournee te maken door Nederland. De productie is een samenwerkingsverband van de Vereniging van Jazz en Improvisatiemuziek Podia (VIP), het Muziek Centrum Nederland en het Fonds Podiumkunsten.
Tijdens North Sea Jazz was dit jaar Artist in Residence saxofonist Joshua Redman. Hij speelde drie dagen op het festival. Andere hoogtepunten waren onder meer de optredens van Brad Mehldau, D’Angelo en Betty Wright en het Archie Shepp Quartet. Gitarist Bram Stadhouders speelde voor de MCN Compositieopdracht met acht zangers van het Nederlands Kamerkoor. In mei opende de North Sea Jazz Club in het Amsterdamse Westerpark.
Het Willem Breuker Kollektief begon in november na 37 jaar spelen aan haar afscheidstournee. Per 1 januari 2013 hief het collectief van de in 2010 overleden Willem Breuker, zichzelf op. Tijdens de afscheidsvoorstelling Happy End werd een selectie gespeeld uit het rijke oeuvre van componist en bandleider Breuker. Om zijn muzikale erfenis beschikbaar te houden worden Breukers composities nu uitgegeven door Donemus.
Ter ere van hun 45-jarig bestaan bracht het Instand Composers Pool Orchestra (ICP) een cd-box uit van 50 cd’s met daarop alle muziek die het orkest tot nu toe uitbracht plus bonusmateriaal. Driehonderd inschrijvingen waren nodig om de productie mogelijk te maken. Mede-oprichter van het ICP Han Bennink gaf alle omslagen een uniek schilderij en naast de cd’s en dvd’s bevat de box een fotoboek van Piet Boersma.
Door de bezuinigingen werden veel jazzgezelschappen gekort op subsidie. Zo dreigde geruime tijd een einde voor het Metropole Orkest. Vlak voor de kerst bleek dat het orkest een overbruggingssubsidie krijgt tot 2017. Ook dreigde het Nederlands Jazz Archief (NJA) per 1 januari 2013 te verdwijnen. Dertig jaar aan documentatie van de Nederlandse jazzgeschiedenis zou daarmee verloren gaan. Mede dankzij een benefietavond in het Bimhuis wist het NJA een bescheiden doorstart te maken.
In oktober vond de Dutch Jazz & World Meeting 2012 (DJWM) plaats. Zo’n zeshonderd muziekprofessionals, waarvan tweehonderd uit het buitenland, kwamen bijeen in Amsterdam. Het Muziek Centrum Nederland organiseerde het evenement hoofdzakelijk voor buitenlandse professionals die de Nederlandse jazz- en wereldmuziek naar het buitenland kunnen brengen.